ارزيابى اثرات اقتصادى منطقه آزاد ماكو بر سكونتگاه هاى روستايى شهرستان ماكو

امروزه تقویت شاخص¬های اقتصادی از مهم¬ترین وظایف دولت¬ها شمار می¬رود زیرا که تقویت توان¬های اقتصادی منجر به دست¬یابی به توسعه همه¬جانبه و به عبارتی منجر به عدالت اجتماعی خواهد شد. تقویت شاخص¬های اقتصادی در روستاها به دلایلی ازجمله شکننده بودن زندگی، مهاجرت به شهرها، تولید مواد غذایی موردنیاز از اهمیت زیادی برخوردار است. از طرفی بایستی توجه نمود که برنامه¬ریزی برای تقویت شاخص¬های اقتصادی روستا دارای مشکلات زیادی ازجمله نبود سرمایه، پراکندگی روستاها، نبود نیروی متخصص در روستا، مهاجرت گسترده و ... بوده است. باوجود مشکلات فراوان پیش روی تقویت شاخص¬های اقتصادی روستا، برخی از مناطق به دلیل موقعیت ممتاز خود در مقایسه با دیگر مناطق از قابلیت¬های زیادی برای توسعه برخوردار هستند که یکی از مهم¬ترین این مناطق، مناطق آزاد تجاری و ازجمله منطقه آزاد تجاری ماکو است که به دلیل شرایط مناسب جغرافیایی و باوجوداینکه از مدت‌زمان تصویب شدن این منطقه به‌عنوان منطقه آزاد تجاری نگذشته است، دارای اثرات مثبت متعددی بر این منطقه و به‌خصوص مناطق روستایی داشته است. با توجه به این موضوع پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش مناطق آزاد تجاری ماکو بر تقویت زیرساخت¬های اقتصادی شهرستان ماکو انجام‌شده است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 400 به‌دست‌آمده و برای انجام این پژوهش نیز اقدام به توزیع 200 پرسشنامه بین روستاهای واقع در منطقه آزاد ماکو و 200 در محدوده روستاهای دور از این منطقه به شیوه مقایسه¬ای گردید. برای تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها نیز از آزمون¬های آماری کای اسکور و یومان ویتنی در محیط نرم¬افزار spss20 استفاده گردید. همچنین با استفاده از آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه 91/0 محاسبه‌شده است. تحلیل آزمون¬ها نشان از وجود ارتباط کارکرد مناطق آزاد تجاری با تقویت شاخص¬های اقتصادی روستایی است. به‌طوری‌که نتایج این سه آزمون از 11 فرضیه موردنظر حاکی از این است که تمامی این فرضیه‌ها در سطح معنی¬داری 000/0. تأییدشده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل فضایی روستاهای موردمطالعه در 12 روستا نشان می¬دهد که نقش منطقه آزاد تجاری در تقویت شاخص¬های اقتصادی در 25 درصد روستاها در سطح قوی، 41درصد روستاها متوسط و در بقیه روستاها ضعیف بوده است. بنابراین با توجه به یافته‌های پژوهش و در صورت توجه ویژه به روستا و کارکردهای آن در منطقه آزاد تجاری می-توان از موقعیت مناطق آزاد تجاری برای توسعه و تقویت اقتصاد روستاها استفاده بهینه نمود.